HPV Aşısı
Human Papilloma Virüsü Aşısı
HPV Aşısı
HPV olarak da adlandırılan insan papilloma virüsü cinsel aktivite yoluyla yayılır. HPV virüsü, cinsel temas sırasında bulaşır ve hem kadınlarda hem de erkeklerde çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu virüs bazı durumlarda genital siğillere, bazen de ciddi kanser türlerine yol açabilir.
Bazı HPV türleri genital siğillere neden olur. HPV’nin bazı türleri genital bölgede siğillere neden olur, ancak bu siğiller çoğunlukla zararsızdır. Diğer türler ise vücutta ciddi hasarlar bırakabilir, özellikle de rahim ağzı ve diğer bölgelerde kansere yol açabilir.
Çoğu zaman, vücut HPV’yi bulabilir ve temizleyebilir. Vücut, enfeksiyonlarla mücadelede güçlüdür ve çoğu zaman HPV virüsünü fark eder ve etkisiz hale getirir. Ancak, vücut virüsü temizleyemezse, bu durum uzun vadede kansere yol açabilir.
HPV’ye karşı aşı olmak, erkeklerde ve kadınlarda kanseri önlemeye yardımcı olur. Aşı, vücudu virüse karşı hazırlayarak, hem erkeklerde hem de kadınlarda HPV’ye bağlı kanserlerin oluşmasını önlemeye yardımcı olur.
HPV aşısı hakkında bilmeniz gerekenler?
HPV Aşısı hakkında bilinmesi gereken temel noktalar, onun koruyucu gücü ve kimlere uygulanabileceğidir. Aşı, cinsel yolla bulaşan bu yaygın virüse karşı en etkili savunma yöntemidir.
HPV aşısı ne işe yarar?
Aşı, genital siğillere karşı etkili bir koruma sunar ve aynı zamanda rahim ağzı kanseri başta olmak üzere HPV’nin neden olduğu çeşitli kanser türlerine karşı da kalkan görevi görür. Aşı, ayrıca ağız, boğaz ve diğer bölgelerdeki HPV kaynaklı kanser riskini de azaltır.
HPV aşısı kimlere ve ne zaman yapılmalıdır?
Gardasil 9 gibi onaylı aşılar, 9 yaş ve üzerindeki kişilere uygulanabilir. En ideal aşılama yaşı, cinsel olarak aktif olunmadan önceki dönemdir, bu da genellikle 11-12 yaş civarıdır. Aşının etkisi, kişinin virüsle ilk karşılaşmadan önce aşılanması durumunda en yüksektir.
HPV aşısı kimlere yapılmamalıdır?
Aşı, gebelik döneminde yapılmamalıdır. Ayrıca, aşının ilk dozuna karşı ciddi alerjik reaksiyon gösteren veya ciddi alerjik geçmişi olan kişilerde de aşı uygulanmamalıdır. Orta veya ağır derecede hasta olan bireyler, tamamen iyileşene kadar aşıyı ertelemelidir.
HPV aşısının halihazırda cinsel olarak aktif olanlara faydası var mı? Cinsel olarak aktif kişiler de HPV aşısından fayda görebilirler. Aşı, kişiyi henüz karşılaşmadığı HPV suşlarına karşı koruyabilir. Ancak, mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi etmez, sadece gelecekteki enfeksiyonları önler.
HPV aşısının herhangi bir sağlık riski veya yan etkisi var mıdır? Yapılan araştırmalar, HPV aşısının genel olarak güvenli olduğunu göstermektedir. En yaygın yan etkiler enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık veya şişliktir. Bazen aşı sonrası baş dönmesi veya bayılma görülebilir, bu nedenle aşıdan sonra bir süre oturmak faydalı olabilir.
Çocuğun okula gidebilmesi için HPV aşısı yaptırmak zorunlu mudur? HPV aşısı birçok ülkede çocukluk aşı programına dahil edilmiştir, ancak her eyalet veya ülke, okul devamı için hangi aşıların gerekli olduğuna kendi karar verir.
HPV aşısı olan kadınların yine de Pap testi yaptırması gerekiyor mu? Evet, HPV aşısı olan kadınlar yine de düzenli olarak Pap testi yaptırmalıdır. Bu testler, rahim ağzı kanseri riskini en aza indirmek için kritik öneme sahiptir. Cinsel ilişkiden sonra, adet dönemleri arasında veya menopozdan sonra vajinal kanama gibi belirtiler fark edildiğinde hemen tıbbi yardım alınmalıdır.
HPV aşısı güvenli ve etkilidir.
HPV aşısı son derece iyi sonuç verir. HPV aşısı, HPV’nin neden olduğu kanserlerin %90‘ından fazlasını önleme potansiyeline sahiptir.
HPV aşısının ilk kez 2006 yılında önerilmesinden bu yana, HPV kanserlerinin ve genital siğillerin çoğuna neden olan HPV tipleriyle oluşan enfeksiyonlar, genç kızlarda %88, genç yetişkin kadınlarda ise %81 oranında azaldı.
Genital siğillere daha az genç ve yetişkin yakalanıyor.
HPV aşısı genç kadınlarda rahim ağzı kanser öncesi vakaların sayısını da azaltmıştır.
HPV aşılarının sağladığı koruma uzun süre devam eder. HPV aşısı olan kişiler en az yaklaşık 12 yıl boyunca takip edildi ve HPV’ye karşı korumaları zamanla azaldığına dair bir kanıt olmadan yüksek kaldı.
Ergenlik çağındaki kızlarda, HPV kanserlerinin ve genital siğillerin çoğuna neden olan HPV tipleriyle görülen enfeksiyonlar %88 oranında azaldı.
Genç yetişkin kadınlarda, HPV kanserlerinin ve genital siğillerin çoğuna neden olan HPV tipleriyle enfeksiyonlar %81 oranında azaldı.
Aşılanan kadınlarda, rahim ağzı kanserine en sık yol açan HPV tiplerinin neden olduğu rahim ağzı prekanserlerinin oranı %40 oranında azaldı.
HPV aşısı daha sonra değil daha erken önerilir. Çocuğunuzu virüsle temas etmeden çok önce korur.
HPV Aşısı
Olası Yan Etkileri
HPV aşısı olan birçok kişide hiçbir yan etki görülmez. Bazı kişiler aşıdan kaynaklanan kol ağrısı gibi çok hafif yan etkiler yaşadıklarını bildirirler.
HPV aşısının en sık görülen yan etkileri genellikle hafiftir ve şunları içerir:
- Aşının yapıldığı kolda ağrı, kızarıklık veya şişlik
- Ateş
- Baş dönmesi veya bayılma (HPV aşısı dahil olmak üzere herhangi bir aşıdan sonra bayılma, ergenlerde diğerlerine göre daha yaygındır)
- Baş ağrısı veya yorgunluk hissi
- Bulantı
- Kas veya eklem ağrısı
Bayılma ve bayılmaya bağlı yaralanmaların önüne geçmek için, aşı sırasında ergenlik çağındaki çocukların oturması veya uzanması, aşı olduktan sonra da 15 dakika boyunca aynı şekilde kalması gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
HPV aşısı hangi yaş grubu için önerilir?
HPV aşısı genellikle 9-26 yaş arası kız ve erkek çocuklara önerilir. 11-12 yaş civarında aşılama başlatılması idealdir.
HPV aşısı kaç doz yapılmalıdır?
15 yaşın altındaki bireyler için iki doz, 15 yaş ve üzeri için üç doz yapılmalıdır.
HPV aşısı ne tür kanserlerden korur?
Aşı, rahim ağzı, vajina, vulva, penis, anüs ve orofaringeal (ağız ve boğaz) kanserlerinden koruma sağlar.
HPV aşısı mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi eder mi?
Hayır, HPV aşısı mevcut enfeksiyonları tedavi etmez. Sadece gelecekteki enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.
HPV aşısı güvenli midir?
Evet, HPV aşısı birçok çalışma tarafından güvenli olarak değerlendirilmiştir. Yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir.
HPV aşısının yaygın yan etkileri nelerdir?
Enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişlik, kızarıklık; hafif ateş, baş ağrısı ve yorgunluk gibi hafif yan etkiler olabilir.
HPV aşısı yaptırmak zorunlu mudur?
HPV aşısı zorunlu değildir ancak birçok sağlık otoritesi tarafından şiddetle tavsiye edilmektedir.
HPV aşısı cinsel olarak aktif kişilerde etkili midir?
Evet, cinsel olarak aktif kişiler de aşıdan fayda görebilir. Ancak aşı, zaten alınmış bir HPV türüne karşı koruma sağlamaz.
Erkekler de HPV aşısı yaptırmalı mı?
Evet, erkekler de HPV’ye bağlı kanserler ve genital siğillere karşı korunmak için aşılanmalıdır.
HPV aşısı gebelikte yapılabilir mi?
Gebelikte HPV aşısı önerilmez. Aşı yaptırmak isteyenler gebelik sonrasını beklemelidir.
HPV aşısı diğer aşılarla birlikte yapılabilir mi?
Evet, HPV aşısı diğer rutin aşılarla aynı anda yapılabilir.
HPV aşısı ne kadar süre koruma sağlar?
Çalışmalar, HPV aşısının en az 10-15 yıl boyunca güçlü koruma sağladığını göstermektedir, ancak koruma süresi daha uzun olabilir.
HPV aşısı yaptıranların Pap testi yaptırmasına gerek var mı?
Evet, HPV aşısı olan kadınlar düzenli olarak Pap testi yaptırmaya devam etmelidir, çünkü aşı tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamaz.
HPV aşısı kısırlığa yol açar mı?
Hayır, HPV aşısı kısırlığa neden olmaz. Bu konuda herhangi bir bilimsel kanıt yoktur.
HPV aşısı cinsel aktiviteye başlamayı teşvik eder mi?
Araştırmalar, HPV aşısının cinsel aktiviteyi erken başlatma ile ilişkili olmadığını göstermektedir.
HPV aşısı kaç farklı HPV türüne karşı koruma sağlar?
Gardasil 9 aşısı, dokuz farklı HPV türüne karşı koruma sağlar.
HPV aşısı zorunlu mu yoksa gönüllü mü?
HPV aşısı genellikle gönüllüdür ancak bazı ülkelerde belirli yaş grupları için önerilmektedir.
HPV aşısı nerede yapılabilir?
HPV aşısı, hastaneler, aile sağlığı merkezleri ve bazı özel kliniklerde uygulanabilir.
